در راستای توجه به تحقیقات علمی که در توسعه و پایداری محیط کاربرد عینی دارند، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاە تهران با عنوان «تحلیل تاثیر برداشت گیاهان دارویی بر معیشت خانوارهای روستایی بخش سارال» توسط مهندس نظام خالدیان کارشناس جهاد کشاورزی شهرستان دیواندره
با مشاوره دکتر ادریس عبودی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی و بخشدار سارال به اتمام رسید و علاقمندان می توانند از نتایج آن استفاده نمایند

چکیده:

بخش سارال استان کردستان به علت تنوع آب و هوایی، خاک، مرتع و سایر مواهب طبیعی امکانات بالقوه‌ی زیادی در عرصه منابع طبیعی دارد. به ‌طوری‌که نتایج حاصل از مطالعات ترکیب رستنی‌های منطقه مذکور، وجود ۵۳۶ گونه گیاهی متعلق به ۲۸۵ جنس و ۵۹ تیره را گزارش کرده‌اند که با مقایسه آن با تعداد کل نمونه‌های موجود در استان کردستان غنای گونه‌ای بسیار بالای منطقه مذکور و شرایط زیست محیطی خاص آن تائید می‌شود،  بنابراین به نظر می‌رسد که با دستیابی به اطلاعات کافی و درک استعدادهای نهفته از جمله گیاهان دارویی در آن می‌توان با برنامه‌ریزی‌های آگاهانه در جهت حفظ، احیاء و گسترش این استعدادها در بهره‌برداری عملی و بهینه از آن‌ها گام مؤثری برداشتد

گذشته از این برداشت گیاهان دارویی،  در چارچوب یک برنامه مشخص و جامع، می‌تواند خودکفایی دارویی، کاهش عوارض درمانی، اشتغال و توسعه بخش کشاورزی و معیشت پایدار روستایی را به دنبال داشته و تبدیل به عاملی مهم جهت ارزآوری برای کشور گردد. در عین حال عدم بهره‌برداری اصولی و پایدار از منابع طبیعی از جمله گیاهان دارویی مرتعی، در نهایت می‌تواند به تخریب محیط‌زیست، افزایش نابرابری‌های اجتماعی و تخریب منابع طبیعی منتهی گردد.

که با وجود اینکه برداشت گیاهان دارویی بخش سارال در فصل بهار کمک ناچیزی به معیشت خانوارها می‌نماید اما به دلیل عدم آموزش و شناخت روش های برداشت و همچنین برداشت بی رویه، تاثیرات منفی این اقدام، بیشتراز تاثیرات مثبت آن است.  برداشت بی رویه گیاهان دارویی ناشی از مشکلات معیشتی مردم منطقه و در نتیجه از بین رفتن گونه های گیاهان دارویی، استفاده از روش های  نامناسب مردم برای برداشت گیاهان دارویی، تغییرات اقلیمی‌و کاهش بارندگی از مهم ترین مشکلات برداشت گیاهان دارویی تلقی می‌شوند

بررسی راهکارهای بهبود معیشت روستاییان مبتنی بر برداشت گیاهان دارویی نشان داد که توسعه شرکت‌های تعاونی و سازمان‌های مردم نهاد و غیردولتی، گسترش آموزش‌های عمومی‌در زمینه لزوم حفاظت از منابع طبیعی به عنوان یک سرمایه ملی و همگانی در زمان برداشت گیاهان دارویی، واگذاری موضوع نظارت بر برداشت گیاهان دارویی به جامعه محلی با هدف محدود و ساختارمند نمودن، افزایش فرصت‌های شغلی برای جوانان روستایی در بخش برداشت گیاهان دارویی از مراتع و توسعه صنایع فرآوری و بسته‌بندی در روستاها با هدف افزایش ارزش افزوده محصولات مرتعی و بازگشت این ارزش به جامعه محلی به عنوان مهم ترین راهکارهای بهبود معیشت روستاییان شناسایی شدند.

۱ خاکشیر

نام عمومی: Flixweed  نام علمیDescurainiasophia، که با نام خاکشیر  شناخته می‌شود، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب بویان است

۲- آویشن(مرزه)

آویشن یا آزربه (نام علمی: Thymes) سرده‌ای از تیره نعناعیان است. آویشن حدود ۳۵۰ گونه دارد. در ایران ۱۴ گونه گیاه معطر و چند ساله دارد

۳- پونه(پونگه)

پونه کوهی (Origanum vulgare) گیاهی معطر از خانواده نعناعیان است که با نام‌های آویشن کوهی و فودنج جبلی نیز شناخته می‌شود

۴- کما(که ما)

آنقوزه، کما، باریجه که با (نام علمی:( Ferula) یا مترادف نام علمی : Schumannia  نیز شناخته می‌شود، یک سرده از تیره چتریان است

۵- بابونه(گلاله حاجیه)

بابونه نامی‌عمومی‌است که برای انواع مختلفی از گیاهان هم‌خانواده با مینای چمنی (از تیره کاسنیان) به کار می‌رود

۴-۶- علف چای(گول که وو)

گل راعی، هوفاریقون، گل شهناز، علف چای (نام علمی: (Hypericum perforatumگیاهی علفی، گلدار و پایا از تیره گل‌راعیان است که معمولاً به صورت خودرو  در میان کشتزارهای گندم و ذرت یافت می‌شود

۷- ختمی(گل هیرو)

ختمی‌ (نام علمی: Alcea) سرده‌ای از گیاهان است از تیره پنیرکیان چند ساله و خودرو، گل و میوه و ریشه آن مصرف دارویی دارد.

-۸- کاسنی(چقچقه)

کاسنی گیاهی است از راسته گل مینا (Asterales) تیره گل‌ستاره‌ای‌ها (Asteraceae) از رده کاسنی‌ها (Cichorium). از این گیاه دو گونه کِشتی و چهار تا شش گونه وحشی موجود است.

۹- بومادران(بیژانگ)

بومادران گیاهی است علفی و یکساله، دارای ساقه و شاخه‌های راست به ارتفاع ۲۵ تا ۶۰ سانتیمتر که در نواحی بحرالروم (مدیترانه) و غالب نقاط ایران می‌روید

۱۰- مریم گلی

مریم گلی نام علمی:( Salvia officinalis)  گیاهی است چند ساله و علفی، ریشه راست و دارای انشعابات فراوان ساقه راست و ارتفاع آن بین ۸۰–۵۰ سانتی‌متر است

شما هم نظر خود را در مورد این مطلب در قسمت نظرات بنویسد بعد از تائید مدیر منتشر خواهد شد