اتفاقی که اواخر پاییز ۹۱ در مدرسه انقلاب شین آباد رخ داد و بیش از ۲۰ دانش آموز دختر در کلاس درس سوختند باعث شد بخاری های نقتی خاطره تلخی را برای همگان به جای بگذارند و بار دیگر این اتفاق در زاهدان تکرار شد و بازهم تکرار خاطره ای ناخوشایند و به مانند اتفاق قبلی آمارهای از کلاس های فاقد وسایل گرمایشی در کشور بر خروجی رسانه ها قرار گرفت که مانند دفعه قبل تا چندی دیگر هم این آمارها فروکش خواهد کرد و با رسیدن فصل گرما به فراموشی سپرده خواهد شد و تا اتفاقی دیگر جامعه دچار نوعی بیخیالی خواهد شد.

بعد از اتفاق شین آباد نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی مصوب کردند در عرض ۵ سال کلاس های درس با بخاری های نا ایمن به سیستم های گرمایشی استانداد مجهز شوند اما با گذشت ۵ سال از این مصوبه کماکان شاهد بخاری های نفتی در کلاس های درس هستیم و آمارهای با تعداد بالا از این بخاری ها هر روز منتشر می شود.

رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در آخرین مصاحبه خود اعلام کرده‌ ۸۳ هزار کلاس درس مدارس دولتی با بخاری نفتی گرم می‌شوند که  بابت ایمنی آنها نگران هستیم و برای جمع آوری آنها علاوه بر مشکل اعتبار، نبود گاز در برخی نقاط کشور نیز مطرح است. عمده‌ترین نقاطی که از بخاری نفتی استفاده می‌کنند مناطقی هستند که گاز ندارند.

رشید قربانی مدیر کل آموزش و پرورش کردستان هم اخیرا گفته وسیله گرمایشی مورد استفاده در ۵۲۸ مدرسه استان کردستان هنوز بخاری نفتی است و ۳۰ درصد کل فضای آموزشی استان غیر استاندارد است.

یک از پایه های یادگیری آرامش فکری است وقتی یک نفر به اسم معلم در حال آموزش است و دانش آموزانی به عنوان آیندگان مملکت در حال یادگیری هستند واقعا در کلاسی که بخاری نفتی با آن همه خاطره زشت جلو چشمشان هست می توانند نقش خود را بخوبی ایفا کنند یا مدام استرس دارند و در ذهن خود راه های فرار در هنگام آتش سوزی را مرور می کنند.

کلاس درس متناسب برای تحصیل  باید دارای شاخص های فیزیکی باشد طبق تحقیقات صورت گرفته توسط کارشناسان کلاس های استاندارد از لحاظ فیزیکی باید دارای نور کافی و نوع نور مناسب، حرارت و تهویه کلاس، صدا و عوامل مربوط به آن و تجهیزات آموزشی شامل تخته سیاه و رسانه های آموزشی باشد.

در یادگیری بیش از ۸۲ درصد یادگیری به وسیله حس بینایی صورت می گیرد بنابراین اگر عمل دیدن با اشکال رو به رو شود افت در یادگیری ایجاد می شود. روشنایی کلاس از طریق نور طبیعی یا نور مصنوعی تامین می شود که در هر صورت باید به میزان نور جهت و کیفیت آن توجه شود.

یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر یادگیری تجهیزات مناسب برای تولید گرما و سرماست که کم توجهی به آن می تواند سبب افت در یادگیری و آسیب های جانی شود بر اساس گزارش موسسه استاندارد ایران حرارت ۱۶ -۱۸ درجه سانتی گراد برای کلاس مناسب بوده و وجود جریان هوا برای آن ضروری است.

درجه حرارت مناسب برای کلاس ۱۸ درجه سانیگراد است و به طور کلی سیستم های حرارت مرکزی بهترین وسایل برای تامین و کنترل حرارت مورد نیاز هستند از آنجا که در همه مدارس ما امکان داشتن این سیستم ها هنوز موجود نیست جهت تامین گرمای مناسب در کلاس ها بهتر است از بخاری های گازی با لوله های بلند استفاده شود برای داشتن رطوبت مناسب می توان از ظروف بزرگ آب بر روی بخاری استفاده کرد.

وجود امکانات کافی می تواند موجب دلگرمی معلمان و دانش آموزان باشد به گونه ای که حضور در کلاس احساس آرامش و رضایت داشته باشند و نگرش آنان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. برعکس فضای سنتی با نیمکت های ثابت و امکانات آموزشی محدود دانش آموزان را به سوی تابعیت سوق می دهد نه خلاقیت، چرا که دانش آموزان قدرت تحرک و فعالیت ندارند. به همین دلیل پیشنهاد می شود از کلاس های با خصوصیات ویژه هر درس استفاده شود.

ناایمن بودن بخاری‌های نفتی و گازی برای کلاس‌های درس به چند ویژگی این بخاری‌ها مربوط است. اول شعله مستقیم و در دسترس بودن آن که می‌تواند موجب آتش‌سوزی شود. دوم احتمال نشت گاز و انفجار در بخاری‌های گازی و احتمال انتشار گاز منواکسیدکربن و مسمومیت. این که این دو بخاری اکسیژن هوا را می‌سوزاند و هوای کلاس درس را خفه می‌کند نیز از دلایل نامناسب بودن آنها برای محیط‌های آموزشی است.

کلاس ها نه تنها باید از لحاظ گرمایشی بلکه باید از تمام لحاظ فیزیکی و امکانات آموزشی استاندارد های لازم را داشته باشند. به امید روزی که دانش آموزان ایرانی در بهترین کلاس ها تحصیل خود را ادامه دهند

یادداشت / هیوا محمدپور