• وضع مراتع در دیواندره چگونه است؟

مراتع دیواندره به ۲بخش تقسیم می‌شود. بخش نخست مکان‌هایی مانند «چهل چشمه» و «سارال» است که از مراتع بکر و فوق العاده‌ای برخوردارند و قسمت دوم نیز به مراتعی مربوط می‌شود که براثر فعالیت‌های توسعه‌ای یا بهره‌برداری‌های متعدد، پوشش مناسبی ندارد. ناگفته نماند که دیواندره در کشور جزو معدود شهرستان‌هایی است که در زمینه مرتع، حرفی برای گفتن دارد، به‌طوری که هرسال دانشجویان مختلفی از سراسر کشور از آن مناطق بازدید می‌کنند. به‌عنوان مثال تنوع‌گونه‌های گیاهی در مناطق چهل چشمه و سارال آنقدر بالاست که بسیاری از دانشجویان تحقیقات، مقالات و فعالیت‌های علمی خود را روی آنها انجام می‌دهند.

• مراتع چگونه مورد تخریب قرار می‌گیرند؟

در دیواندره تخریب مراتع به ۲صورت انجام شده است. یکی براثر فعالیت‌های عمرانی و توسعه‌ای مانند راه سازی، سدسازی و همچنین طرح مسکن مهر. یکی دیگر از علت‌های دیگر تخریب مراتع دیواندره هم کشاورزان هستند که با تخریب مراتع می‌خواهند مرتع را به دیم‌زار تبدیل کنند و سطح زمین‌های خود را افزایش دهند.

•  تخریب‌کننده مراتع چه مجازاتی در پی دارد؟

کسانی که به تخریب مرتع می‌پردازند در صورت شناسایی، برای آنها پرونده تشکیل می‌شود و به مراجع قضایی معرفی می‌شوند. این افراد چنانچه برای نخستین بار دستگیر شده باشند براساس ماده ۶۹۰ قانون مجازات، در مراجع قضایی جریمه می‌شوند و چنانچه برای دفعات بعد نیز این کار تکرار شود، تخریب‌کننده مرتع براساس ماده ۶۹۳ به زندان و جریمه محکوم می‌شود که این مجازات‌ها به‌طور جدی صورت می‌گیرد، به‌طوری که در بازدیدهایی که از زندان داشته‌ایم بسیاری از زندانیان دیواندره به دلیل تخریب مراتع در زندان به سر می‌برند.

• چرا افراد به تخریب مراتع گرایش پیدا می‌کنند؟

یکی از اساسی‌ترین دلایل تخریب مراتع، نبود فرهنگسازی است، چراکه اهمیت مرتع برای مردم جا نیفتاده است. دلیل بعدی نیز افزایش جمعیت است. از آنجا که براثر بیکاری و نبود اشتغال در این شهرستان عده زیادی به کشاورزی رو می‌آورند، اما زمین‌های کشاورزی متناسب با این جمعیت هم موجود نیست. بنابراین مردم از مراتع به جای زمین کشاورزی استفاده می‌کنند. نبود آموزش‌های همگانی ازسوی سازمان‌های مختلف هم یک خلأ ایجاد کرده است و مردم به دلیل نداشتن اطلاع و آگاهی از فواید مراتع، آن را تخریب کنند. چشم و هم چشمی و رقابت کاذبی که در میان کشاورزان برای افزایش زمین‌های کشاورزی وجود دارد نیز یکی دیگر از دلایلی است که منابع طبیعی کردستان و دیواندره را به خطر انداخته است.

• برای احیای مراتع تخریب شده در شهرستان چه برنامه‌هایی دارید؟

برای احیای منابع طبیعی، هرسال برنامه‌های متنوعی را در دستورکار قرار می‌دهیم و در همین زمینه سال جاری نیز ۲۱۱هکتار زمین را احیا کردیم که برای اجرای طرح‌های آبخیزداری چون کوپه کاری، بذرپاشی مستقیم و نهال‌کاری هزینه‌ای معادل۳میلیارد ریال انجام شد. ناگفته نماند در این شهرستان تخریب مراتع چندین برابر احیاهایی است که ازسوی منابع طبیعی صورت می‌گیرد. برخورد با متخلفان مقطعی است، اما بهترین راه برای جلوگیری از این تخریب‌ها‌ ترویج مسائل فرهنگی و ایجاد اشتغال است که باید همه دستگاه‌ها وارد عمل شوند. اعتقاد بنده این است که خود مردم باید برای صیانت و حفاظت وارد کار شوند چون بدون همکاری مردم نمی‌توان کارها را به نحو احسن پیش برد چون خود مردم صاحبان اصلی منابع طبیعی هستند.

• چرای دام‌ها در این شهرستان مدیریت شده است؟

ممیزی چرای دام درهمه روستاهای دیواندره انجام شده است و همه کسانی که در روستاها مشغول دامداری هستند پروانه چرای دام دارند. در کردستان چیزی به نام «مرتع مفروض» نداریم و پروانه همه مراتع به‌صورت مشاع صادر شده و در این پروانه‌ها به میزان ظرفیت هم اشاره شده است.

• چه توصیه‌هایی به دامداران دارید؟

به دامداران توصیه می‌کنم زودتر از موقع تعیین شده، دام‌های خود را برای چرا به مراتع نبرند و همچنین دیرتر از موقع معین شده هم دام‌ها را خارج نکنند. دامداران باید توجه داشته باشند دقت در این موضوع سبب می‌شود که مراتع پایداری داشته باشند و سال‌های بعد هم به همین میزان از آن بهره‌ببرند. توصیه بعدی این است که دامداران براساس ظرفیتی که در پروانه صادر شده است دام را داخل مرتع ببرند چون مرتع تعیین شده برای هر پروانه، برای تعداد معینی دام اختصاص داده شده است. نکته دیگری که بسیار مهم است و در شهرستان با آن مواجهیم اجاره دادن مراتع به استان‌های دیگر است که شاهد حضور دامداران دیگر استان‌ها در این مراتع هستیم. باید عرض کنم که این عمل خلاف قانون است و هیچ‌کس حق ندارد مرتعی که مشاع مردم آن روستاست را به افراد دیگری اجاره دهد. همین موضوع سبب می‌شود تعداد دام بیشتری از مراتع استفاده کنند و به نحوی تخریب نشود. از مردم می‌خواهیم در کارهای خدماتی با اداره منایع طبیعی و آبخیزداری مشارکت کنند. هرسال میانگین حدود ۷۰میلیون تومان کود اوره در مراتع پخش می‌کنیم که با همکاری روستاها این عمل بهتر انجام می‌شود. از دیگر کارهایی که مردم می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند، جلوگیری از فرسایش خاک است و در موضوع آبخیزداری نیز می‌توانند کارهای زیادی انجام دهند و در ترازبندی کوها و شیب‌بندی و همچنین پخش سالانه بذرهای مرتعی سالانه در مراتع مشارکت داشته باشند.