حادثه غم‌انگیز ساختمان پلاسکو دلیلی است تا یک بار دیگر میزان آمادگی خود را در برابر حوادث غیر مترقبه بازبینی کنیم.
مجتمع‌های تجاری-بازرگانی مکان‌های پرترددی هستند که روزانه افراد زیادی در سنین مختلف در آن قدم می‌زنند و خرید می‌کنند. اگر حادثه‌ای در این مکان‌ها رخ دهد آیا آن‌قدر امکانات و زیرساخت‌ها فراهم است که بتوان به راحتی به‌مجروحان احتمالی امدادرسانی داد یا سریع با حادثه مقابله کرد؟ آنچه از همه مهم‌تر است پیشگیری است که باید بیشتر به آن توجه شود. گفت و گوی همشهری را با «ادریس عبودی» نجاتگر جمعیت هلال احمر استان و کارشناس عمران می‌خوانید.

• آمادگی برای مقابله با حوادث شامل چه مواردی است؟

در کل آمادگی به ۳ بخش تقسیم می‌شود؛ پیش از حادثه، هنگام حادثه و پس از حادثه. فاز پیش از حادثه ۲ مقوله مهم حفظ آمادگی در برابر حوادث و استانداردسازی ساخت و سازها را شامل می‌شود.
در فاز حین حادثه بیشتر تاکید بر به‌کارگیری آموزه‌های امداد و نجات و حفظ تمرکز و آرامش و خود‌امدادی و دگر امدادی است.
درنهایت فاز پس از حادثه پس از اقدامات امدادی، حمایت روانی و اسکان اضطراری، به بازسازی سازه‌های تخریب شده می‌پردازد.

• برای پیشگیری از حوادث، مجتمع‌های تجاری باید چگونه مکان‌یابی شوند؟

امروزه در برنامه‌ریزی شهری مکان‌یابی و استقرار مجتمع‌های تجاری موضوع بسیار مهم و فنی است، چون این مکان‌ها عموما در مرکز شهرها قرار دارند و دارای تراکم جمعیت بالایی هستند.
هرچه تراکم یک کاربری بیشتر باشد نشان دهنده اهمیت آن کاربری است و حجم بالای عبور و مرور انسان‌ها را نشان می‌دهد. در نتیجه لازم است استانداردهای مرتبط با تراکم مورد نظر رعایت شود. برای کاربری مجتمع‌های تجاری معیارهایی از جمله مطلوبیت، سازگاری، مجاورت، شیب و توپوگرافی، مالکیت، شبکه دسترسی و شریان‌های حیاتی وجود دارد.
برای مجتمع‌های تجاری باید در ابتدا با دیدگاه کلان برنامه‌ریزی و طراحی شهری معیارهای لازم کاربری اراضی شهری در نظر گرفته و بر اساس آنها مجتمع مورد نظر مکان‌یابی شود. مکان‌یابی غلط یک مجتمع تجاری می‌تواند در مواقع بروز بحران بسیار دردسرساز باشد و چه بسا ابعاد بحران را پیچیده‌تر و حادثه را به سانحه و سانحه را به فاجعه تبدیل کند.

• وضعیت مجتمع‌های تجاری در استان را چگونه می‌بینید؟

در شهرهای استان مجتمع‌های تجاری متعددی وجود دارد که بیش از ۶۰ درصد آنها فاقد معیارهای ایمنی  لازم هستند.
با توجه به مشاهدات انجام گرفته می‌توان مشکلات این مجتمع هارا در ۴ محور طبقه‌بندی کرد.
مشکلات مربوط به مکان‌یابی مجتمع ها، مشکلات اسکلتی و سازه‌ای، فرسودگی سیستم‌های تاسیسات ساختمان و مشکلات مربوط به امداد رسانی بعد از سوانح محور این مشکلات هستند.
مشکلات مربوط به مکان‌یابی باید قبل از استقرار مورد توجه قرار بگیرد. در این زمینه می‌توانیم بگوییم دیگر برای مجتمع‌های موجود تقریبا نمی‌شود کاری انجام داد، اما در استقرار مجتمع‌های آتی لازم است از تخصص‌های مطرح شده استفاده شود تا در آینده کمترین خطر متوجه ساختمان‌ها شود.

• از دید بصری وضعیت مجتمع‌های تجاری‌ کردستان چگونه است؟

مشکلات اسکلتی و سازه‌ای هم ناشی از عدم مطالعه و محاسبات لازم و کافی در زمان استقرار است، اما باید ساختمان‌های تجاری موجود هم به روش‌های گوناگون مقاوم‌سازی شود.
با توجه به مشاهدات انجام شده بیشترین قسم مشکلات مشاهده شده مربوط به فرسودگی سیستم‌های تاسیسات ساختمان است که لازم است به روز و با وجود هزینه‌بردار بودن این سیستم‌ها تعویض شود.

• مجتمع‌های تجاری کردستان این قابلیت را دارند که در امدادرسانی با مشکلی مواجه نشوند؟

در نهایت گروه‌های امدادی باید مانورهایی را در مجتمع‌های موجود انجام دهند که در صورت آتش‌سوزی یا زلزله آمادگی و تجهیزات لازم و کافی را در اختیار دارند یا خیر.
ساختمان‌های تجاری باید طوری طراحی شوند که در مواقع بحران به راحتی امداد‌رسانی و محل‌های تخلیه اضطراری مشخص و مقاومت ساختمان ارتقا داده شود. باید تمامی مجتمع تجاری‌های کردستان مورد بررسی قرار گیرد.

• سخن پایانی…

اتفاق ناگوار ساختمان پلاسکو هشداری جدی برای سایر مدیران شهری است. مدیران شهری باید بار دیگر مجتمع‌های‌های تجاری و همچنین نقاط پر تراکم را شناسایی و بررسی کنند.
در صورت امکان انجام مانورها می‌تواند بسیار مهم باشد و آمادگی و خود امدادی اقشار جامعه را ارتقا دهد. نهایتا تمامی امور با مشارکت مردمی امکان‌پذیر خواهد بود و تا اهمیت دادن به امنیت جانی انسان‌ها در تفکر آحاد جامعه نهادینه نشود.نمی‌توان کاری از پیش برد. امید است که حادثه پلاسکو آخرین حادثه از این قبیل باشد و دیگر هرگز شاهد چنین حوادثی نباشیم.

گفت و گو از هیوا محمدپور

شما هم نظر خود را در مورد این مطلب در قسمت نظرات بنویسد بعد از تائید مدیر منتشر خواهد شد