سالمندی دوره‌ای از زندگی است که با حمایت جامعه و خانواده می‌تواند روزهای شادی را برای این افراد رقم زند و یا با طرد شدن از سوی نزدیکان، روزهای ناگوار و پایان زندگی ناخوشایندی را برای آنها داشته باشد.

به گزارش بارانی خبر، سالمندی دوره‌ای از زندگی است که بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، افراد بالای ۶۰ سال سن را شامل می شود و آن را به سه دسته تقسیم می کنند که شامل سالمندی جوان یعنی ۶۰ تا ۷۴ ساله، سالمندی ۷۴ تا ۹۰ ساله و سالمندی پیر یا به عبارتی ۹۰ سال به بالاست.

نهم مهرماه به عنوان روز جهانی سالمندان نامگذاری شده و این نامگذاری بهانه‎ای است تا هر ساله در این روز به سراغ سالمندان برویم و مشکلات آنها را جویا شویم.

امسال در روز جهانی سالمند به سرای سالمندان سنندج رفتم و پای صحبت تعدادی از سالمندان این مرکز نشستم.

اگرچه تعداد زیادی از آنها حال و حوصله حرف زدن نداشتند اما تعدادی هم بودند که به دنبال کسی می گشتند تا با او صحبت کنند.

در ابتدای ورودم یکی از زنان این مرکز از من پرسید تا عید قربان چند روز مانده؟ و من مبهوت مانده بودم که چه پاسخی بدهم چون یک هفته از زمان عید قربان گذشته بود.

از او پرسیدم چرا زمان عید را برای چه می خواهی؟

پاسخ داد: پسرم قول داده روز عید قربان مرا به خانه خودش ببرد…

پس از کمی گفت‌وگو با این زن سالخورده، به سراغ یکی از پیرمردهای این مرکز که به ظاهر سرزنده‌تر از بقیه بود رفتم، او بر روی یکی از صندلی های حیاط این مرکز نشسته بود.

از او پرسیدم چرا اینجاست؟ و چه مدت است که به اینجا آمده؟

پاسخ داد: من یک فرهنگی بازنشسته هستم و حدود پنج سال است که بعد از فوت همسرم و به علت تنهایی و ناتوانی در گذران زندگی به این مرکز آمده ام.

از وی در مورد تعداد فرزندانش پرسیدم؟

 پاسخ داد: فرزند دارم، اما تنها هستم…!

پس از درد و دل‌های فراوان این سالمند و گلایه‌های وی از کمبود امکانات در این مرکز، از او خواستم تا در یک جمله مشکلاتش را بیان کند و او با خواندن شعری از سعدی شیرازی پاسخم را داد:

دریغا که فصل جوانی برفت…

آنچه در این مرکز و وضعیت سالمندان به چشم می‌خورد، نا امیدی، انزوا و نالیدن از تنهایی بود و بویی از امید در این سرا وجود نداشت به طوری که گویی همه اعضای آن خود را برای مردن آماده کرده اند.

سرای سالمندان سنندج نیازمند حمایت

مدیر سرای سالمندان سنندج  در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه کردستان، در رابطه با وضعیت سرای سالمندان سنندج اظهار کرد: در حال حاضر ۷۵ نفر سالمند با میانگین سنی ۷۴ سال در سرای سالمندان سنندج زندگی می کنند.

علی قادرمرزی افزود: از این تعداد سالمند، ۲۵ نفر زن و ۵۰ نفر را نیز مرد تشکیل می‌دهند.

وی در رابطه با وضعیت روحی و روانی این افراد، عنوان کرد: متاسفانه سالمندانی که در سرای سالمندان سنندج زندگی می‌کنند شرایط روحی و ورانی مناسبی ندارد و بیشتر گوشه نشین و منزوی هستند که علل زیادی در این امر دخیل است.

قادرمرزی تصریح کرد: دوری از خانواده، متنوع نبودن فضای سرای سالمندان و حضور دائمی آنان در این مکان به دلیل ناتوانی در گردش و رفت و آمد از جمله دلایل به وجود آمدن این وضعیت در سالمندان است.

وی ذکر کرد: محیط و فضای موجود در سرای سالمندان متاسفانه فاقد هر گونه امکانات تفریحی و با نشاط و مناسب برای سالمندان است که علیرغم درخواست های متعدد از ارگان های مختلف متاسفانه این مکان تغییری نکرده و همچنان با کمبودهای موجود به سالمندان خدمات ارائه می دهد.

مدیر سرای سالمندان سنندج ادامه داد: شهرداری سنندج دو سال پیش پس از بازدید شهردار از سرای سالمندان با احداث فضای سبز در این مکان و همچنین آسفالت بخشی از آن موافقت کرد که متاسفانه پس از گذشت دو سال، این وعده ها عملی نشده است.

وی با اشاره به اینکه تنها ۲۰ درصد از هزینه های این مرکز دولتی است، بیان کرد: این مرکز به دلیل مشکلات مالی و نیازمندی به کمک های مردمی نمی تواند خود در راستای تامین امکانات اقدام کرده و برای ایجاد فضایی بانشاط و متناسب با وضعیت سالمندان اقدام کند.

قادرمرزی، تلویزیون، یخچال، وسایل پزشکی و تجهیزات مربوط به کاردرمانی و فیزیوتراپی را از مهمترین کمبودها و نیازهای این مرکز نام برد.

بازسازی ۷۰۰ متر از فضای سرای سالمندان سنندج

وی در ادامه اظهار کرد: ۷۰۰ متر از فضای سرای سالمندان سنندج بدون کمک های دولتی بازسازی شد و هم اکنون فضای کافی برای تعداد افرادی که در این مکان زندگی می کنند، وجود دارد.

مدیر سرای سالمندان سنندج افزود: چنانچه فضای نیازمند بازسازی، بازسازی شود امکان پذیرش ۵۰ نفر دیگر در این مرکز فراهم می شود.

وی مراجعات روزانه به این مرکز جهت پذیرش سالمندان را در حال افزایش اعلام کرد و افزود: طی دو سال گذشته تا کنون ۳۵ نفر بر تعداد سالمندان این مرکز افزوده شده است و هم اکنون نیز ۱۵ نفر در نوبت ورود به این مرکز هستند.

قادرمرزی افزایش مراجعات و تحویل سالمندان به این مرکز را ناشی از نبود مرکز در سایر شهرستان های استان اعلام کرد و افزود: سرای سالمندان سنندج و مرکز سقز تنها مراکز نگه داری سالمندان در استان هستند و افزایش تعداد مراجعان در این مراکز ناشی از پذیرش سالمندان شهرستانی است.

۹۰ درصد افراد حاضر در سرای سالمندان بی سرپرست و تنها هستند

وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه ۹۰ درصد این افراد بی سرپرست و فاقد پشتوانه مالی هستند، هزینه ای از این افراد بابت نگه داری اخذ نمی شود و تنها ۱۰ درصد از این افراد هزینه پرداخت می کنند.

مدیر سرای سالمندان سنندج در پایان بر اهمیت توجه بیشتر به سالمندان تاکید کرد و یادآور شد: به دلیل محدود بودن فضای سرای سالمندان و تنهایی این افراد و گوشه نشینی آنها، نگه داری این افراد در منازل و در کنار سایر افراد خانواده می تواند دوران بهتری را برای آنها رقم زند.

در ادامه نظر یک روانشناس را نیز در مورد دوره سالمندی جویا شدم…

حمایت اطرافیان و احساس امنیت، بهترین مشوق برای زندگی یک سالمند

روانشناس و استادیار دانشگاه کردستان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: هر سالمندی برای رفع نیازهای خود باید سلامت جسمی و مثبت اندیشی داشته باشد.

همایون قسمتی، افزود: تجسم ذهنی دورنما و این ذهنیت که روزی زمین گیر و از پا افتاده خواهم شد، صحیح نیست.

وی عنوان کرد: هر سالمند باید با تغذیه و تحرک کافی، سلامت جسمی خود را حفظ و با برقراری روابط اجتماعی برای پر کردن خلاءهای موجود تلاش کند.

این روانشناس تصریح کرد: با بالارفتن سن، افراد ناگزیر دچار ضعف‌هایی شده و نگرانی‌هایی دارند که کاملاٌ طبیعی است.

وی سالمندان را نیازمند دو امر مهم دانست و افزود: مورد پذیرش قرار گرفتن یکی از نیازهای اساسی سالمندان به شمار می آید و معاشرت، مسافرت، هم صحبت شدن، مهمانی رفتن و به نوعی مشارکت داده شدن در روابط از نیازهای اساسی هر فرد سالمند است.

قسمتی ذکر کرد: سالمندان از منزوی بودن و طرد شدن، مزاحم بودن و مورد پذیرش قرار نگرفتن واهمه دارند که برای جلوگیری از ایجاد این احساس، نیازمند توجه جوانترها هستند.

وی امنیت را از دیگر موارد موردنیاز زندگی بدون دغدغه سالمندان ذکر و بیان کرد: سالمند همیشه می ترسد اطرافیان در اثر یک بیماری یا ناتوانی جسمی به آنها کم توجهی کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ترس از نداشتن یک حامی بعد از فوت همسر در زمان از کارافتادگی در میان سالمندان ایرانی بسیار رایج است، تصریح کرد: مشاهده حمایت از سوی اطرافیان و حس امنیت بهترین مشوق برای زندگی یک سالمند است.

وی عدم پشتوانه مالی را از دیگر مواردی دانست که می تواند بر زندگی سالمندان و احساس ناامنی آنها تاثیرگذار باشد.

قسمتی ادامه داد: با افزایش سن تغییراتی که جنبه های بیولوزیکی و فیزیولوژیکی دارند بر روی روان فرد تاثیر می گذارد و به همین دلیل لازم است سالمندان از لحاظ سلامت تغذیه و مسائل ذهنی ارزیابی شوند.

وی بر مراجعه سالمندان کمتر سازگار به روانشناسان تاکید کرد و افزود: با مراجعه این افراد به روانشناسان و در نظر گرفتن برنامه های سرگرم کننده می توان آنها را به معاشرت با همسالان خود و سازگاری با اطرافیان وادار کرد.

این روانشناس بیان کرد: جوانترها باید آستانه تحمل خود را بالا ببرند و قبول کنند تغییر خلق و خو در این سن و سال طبیعی بوده و امری اجتناب ناپذیر است که با پذیرفتن این مسئله می توان قدم های مثبتی برای زندگی در کنار سالمندان برداشت.

وی اظهار کرد: احساس سرباری و بی ارزش بودن سالمندان به دلیل کاهش توانایی و کارآیی آنهاست که در این میان خانواده‌ها نقشی اساسی در استفاده از توانایی‌های آنان دارند.

قسمتی ادامه داد: خانواده ها می توانند این احساس را به آنها القا کنند که سربار نیستند و از تجربه آنها به نحو مثبت استفاده می شود.

تلقی دوران سالمندی به دوره ناتوانی اشتباه است

قسمتی سالمندی را جریانی از زندگی تعریف کرد و افزود: تلقی این دوران به عنوان دوران ناتوانی افراد، اشتباه بوده و از بروز این تصور در کنار سالمندان باید خودداری کرد.

وی با تاکید به اینکه هر خانواده ای باید در حد امکان و توان خود از سالمندان نگه‌داری کنند، ادامه داد: گاهی شرایط خاصی از جمله بیمار بودن سالمند و یا در دسترس نبودن امکانات مطلوب نگه داری موجب انتقال سالمند به خانه سالمندان می شود.

این روانشناس ذکر کرد: گاهی تصور می شود افرادی که در خانه سالمندان به سر می‌برند، دارای خانواده نیستند و یا خانواده به آنها توجهی ندارد درحالی که نتایج پژوهش ها خلاف این تصور را اثبات می کند.

وی خاطرنشان کرد: اگر بتوان در خانواده شرایطی را برای نگه‌داری از افراد سالمند فراهم کرد، بهداشت روانی خانواده و بویژه فرد سالمند حفظ می‌شود و جوانترها هم یادگیری بهتری خواهند داشت و تجربه های بیشتری می آموزند.

وی در پایان بر حمایت های دولتی از سالمندان تاکید کرد و یادآور شد: در سرای سالمندان نیز باید فضایی با نشاط و مفرح فراهم باشد زیرا بر بهداشت روانی سالمندان تاثیر زیادی دارد.

براساس این گزارش؛ در کشورهای در حال توسعه سالمندان معمولاٌ در خانواده های گسترده، که چند نسل را در بر می گیرد زندگی می کنند و تعداد سالمندانی که تنها بسر می برند نسبت به کشورهای پیشرفته کمتر است.

خانواده مهمترین پشتوانه مالی و معنوی برای سالمندان است

با توجه به اینکه در کشورهای در حال توسعه نظام های حمایت اجتماعی آنقدر وسیع نیستند تا همه سالمندان را پوشش دهند، خانواده مهمترین پشتوانه و بهترین منبع حمایت مالی و اجتماعی و معنوی برای سالمندان محسوب می شود.

متاسفانه امروزه تعداد خانواده هایی که برای نگه داری سالمندان به سرای سالمندان مراجعه می کنند در حال افزایش است و این امر نشان دهنده ناتوانی خانواده های آنان می باشد.

با توجه به افزایش شمار سالمندان، توجه به نیازهای این قشر و نحوه نگه داری از آنها امری ضروریست که سیاست هایی در این رابطه تعیین شده است؛ برای جلوگیری از منزوی و گوشه گیری آنها اقدامات لازم باید توسط ارگان های مربوطه انجام شود.

گرچه سراهای سالمندان با بهره گیری از نیروهای متخصص و با تجربه مشغول خدمت رسانی به سالمندان هستند اما این خدمات نمی تواند بر تاثیرات نامطلوب نگه داری سالمندان در این مکان بکاهد.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که خداوند در آیه ۲۳ سوره اسراء فرموده است: «پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر خود نیکی کنید. هرگاه یکی از آن دو، یا هردوی آنها، نزد تو به سن پیری رسند، کمترین بی احترامی به آنها روا مدار و صدای خود را بر آنها بلند مکن و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگو».

گزارش: سرگل آرش، خبرنگار ایسنا، منطقه کردستان

انتهای پیام*/۹۲۰۰۱/۶۵۴۳

شما هم نظر خود را در مورد این مطلب در قسمت نظرات بنویسد بعد از تائید مدیر منتشر خواهد شد