آثار تاریخی و طبیعی کردستان ظرفیتی مناسب برای توسعه گردشگری استان است که با توجه بیشتر به آنها می توان گام مثبتی در این راستا برداشت

بارانی نیوز – یکی از گزینه‌های مناسب پیش روی علاقه‌مندان به سیر و سفر و گردشگری، غار «کرفتو» در دیواندره و تپه باستانی زیویه سقز است؛ اماکن تفریحی که هرسال پذیرای خانواده‌ها و گروه‌های گردشگری زیادی از نقاط مختلف ایران و حتی خارج از کشور است و می‌توان گفت که گردشگری پیدا نمی‌شود که وارد کردستان شود و سراغ غار کرفتو را نگیرد.
هرچند بی توجهی‌های گذشته به این غار سبب شده است آسیب ببیند، اما در ۲ سال گذشته حرکت‌های خوبی برای معرفی و بازسازی محوطه این غار صورت گرفته است. در این باره با «علی هژبری» مدیر پایگاه زیویه و کرفتو به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

• با توجه به اینکه غار کرفتو از آثار تاریخی کردستان است، برای معرفی این اثر تاریخی به گردشگران تاکنون چه برنامه‌هایی اجرا کرده اید؟

نصب ۳ تابلو راهنمای جاده‌ای در نزدیک زیویه برای هدایت گردشگران، همکاری با نشر «ایران نگار» در ترجمه و انتشار کتاب «عاج‌های زیویه» که پیش از این در موزه ملی به صورت گزارش در دسترس محققان بود، رسیدگی به وضع بهداشتی پایگاه، ایجاد سایت اینترنتی و راه‌اندازی کتابخانه پایگاه با ۲۴۰جلد کتاب از اقدام‌هایی است که برای گردشگران هنگام ورود به این سایت باستانی، ملموس است. ۱۴ اسفند سال گذشته نیز برنامه ای برای پاکسازی غار کرفتو تدارک دیده شد و قشرهای مختلف مردم در این گردهمایی حضور پیدا کردند که بازتاب رسانه ای خوبی داشت. امیدواریم این فرهنگ در مردم نهادینه شود که وقتی از یک اثر باستانی دیدن می‌کنند، این اثر را منزل خود بدانند، چون این میراث گذشتگان است که باید به آیندگان تحویل دهیم پس باید امانتدار خوبی باشیم.
همچنین در قالب عکس نیز تلاش کرده ایم به معرفی بهتر غار کرفتو بپردازیم. گروه عکاسی پایگاه عکس «چیلیک» در تابستان سال جاری طی سفری ۴روزه عازم کردستان شدند و غار کرفتو و زیویه را برای تصویربرداری برگزیدند. این گروه در حرکتی هماهنگ شده با پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری زیویه و کرفتو، در روستاهای منطقه نیز حضور یافتند و زندگی، آداب و رسوم، آیین‌ها، طبیعت ناب، مناظر و چشم‌اندازها، چهره‌های اهالی و نماهایی از تغییرات آب و هوایی منطقه را در قاب تصاویر خود نشاندند.

• برخی معتقدند که بسیاری از قسمت‌های زیویه و غار کرفتو هنوز ناشناخته مانده است. کاوشی در این زمینه صورت می‌گیرد؟

این مناطق بیشتر در معرض تهدید حفاران غیرمجاز قرار دارد. در این مدت ۲بار به یک گورستان‌ مانایی سر زدم و متوجه کاوش غیرمجاز گورها شدم. به همین دلیل قبل از اینکه باقی قبرها نیز غیرمجاز حفاری شوند، تلاش کردم سازمان میراث فرهنگی برای کاوش نجات‌بخشی و مطالعات در این محوطه کوچک که تعداد قبرهای آن بیش از ۱۲عدد نیز نیست اقدام کند، اما این سازمان به دلیل کمبود بودجه نتوانست به ما کمک کند. سال پیش که برای ارائه مقاله به لهستان رفته بودم، با دوستان دانشگاه «گدانسک»این کشور و مرکز پژوهش‌های علمی فرانسه مکاتبه کردم تا آنها هزینه کاوش را تقبل کنند و قرار است از نیمه دوم مرداد سال جاری یک هیأت مشترک ایرانی‌ـ  لهستانی به سرپرستی من کاوش‌ها را در این محوطه آغاز کنند و همزمان زیویه نیز مورد کاوش قرار می‌گیرد.

• برای جذب گردشگر بیشتر به این اماکن چه باید کرد؟

مهم ترین زیرساخت مورد نیاز برای بالا بردن تعداد گردشگران کرفتو و به تبع آن، زیویه آسفالت کردن جاده کرفتو ‌ـ  تکاب است. هرچند همه این جاده در شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی واقع شده است، اما فرماندار دیواندره و همچنین فرماندار تکاب بر اجرای این راه مهم گردشگری به توافق رسیده‌اند و این موضوع به زودی عملی می‌شود. با آسفالت کردن ۳۲ کیلومتر این راه خاکی، می‌توان با کمی تلاش تبلیغاتی، بسیاری از گردشگران تخت سلیمان را به‌عنوان یک پایگاه گردشگری جهانی به کرفتو و زیویه سوق داد. با اینکه امکانات و زیرساخت‌های منطقه حتی در سطح استانی نیست، اما کرفتو از امکانات مناسب تری نسبت به زیویه برخوردار است. زیرساخت‌های گردشگری شامل همه امکاناتی است که نیاز گردشگر را در مسیر رسیدن به هدف گردشگری تأمین کند و هتل، مهمانسرا، فضای سبز برای اتراق، رستوران، پمپ بنزین و مسیر مناسب و حتی سرویس ایاب و ذهاب را در برمی‌گیرد. با این وصف باید اندازه گیری کنیم که تا چه میزان توانسته ایم این زیرساخت‌ها را تأمین کنیم تا حضور گردشگران را در کرفتو و زیویه بالا ببریم. ایجاد همه این زیرساخت‌ها برعهده میراث فرهنگی نیست، اما این سازمان امکاناتی را برای جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی مهیا کرده است تا این بخش بتواند پا بگیرد و با ارائه خدمات به سود مناسبی دست یابد.

• برای مقابله با افرادی که بر دیواره غار کرفتو یادگاری می‌نویسند چه اقدام‌هایی انجام داده اید؟

غار تاریخی و طبیعی کرفتو در کردستان ویژگی‌های فرهنگی بسیاری دارد، اما به دلیل کنترل نشدن بازدیدکنندگان و همچنین علاقه مردم و هیأت‌های کوهنوردی به نوشتن یادگاری بر دیواره‌های غار، حتی در عمیق ترین و تاریک ترین قسمت‌ها چهره این غار باارزش، مخدوش شده است. اکنون هم با وجود کنترل و اطلاع رسانی در محدوده غار همچنان روند نوشتن یادگاری ادامه دارد، اما حجم بسیاری از این نوع تخریب مربوط به سال‌های دور و قبل از تشکیل پایگاه میراث فرهنگی آن است. علاوه بر آن، زمینه پیگیری حقوقی نوشته‌ها و تبلیغات جدید در غار کرفتو نیز فراهم شده و اقدام‌های لازم اطلاع رسانی و فرهنگسازی در میان بازدیدکنندگان از این غار نیز در حال انجام است.

• فکری هم به حال پاکسازی غار کرفتو از نوشته‌های یادگاری کرده اید؟

با توجه به تخریب سیمای تاریخی و طبیعی این غار، پایگاه میراث فرهنگی درصدد پاکسازی اثر این یادگاری‌ها از سطوح دیواره‌هاست. در همین زمینه طرح پاکسازی یادگاری‌ها از سطوح دیواره غار با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان و مشارکت کارشناسان مرمت آثار تاریخی درحال انجام است. این طرح براساس رعایت اصالت تاریخی و طبیعی غار و استفاده نکردن از روش‌های پرخطر و نامناسب انجام می‌شود. پاکسازی در این طرح با استفاده از مواد شیمیایی ویژه رنگبری و بدون آسیب به اثر و کاربر آن انجام می‌شود.

• برای روشنایی غار کرفتو چه اقدام‌هایی انجام داده اید؟

با توجه به اینکه سامانه برق این غار قدیمی و چهره ناماسبی به غار بخشیده بود و علاوه بر آن، هزینه مصرف برق این غار نیز بسیار بالا بود، به همین دلیل پیمانکار نورپردازی غار بعد از انجام مراحل تست نورپردازی، تجهیزات مورد نیاز را سفارش داده است و در آینده شاهد نورپردازی بهتر غار کرفتو هستیم.

گفت و گو از هیوا محمدپور

شما هم نظر خود را در مورد این مطلب در قسمت نظرات بنویسد بعد از تائید مدیر منتشر خواهد شد