روز به روز بر وسعت شهرهای کردستان اضافه می‌شود و بسیاری از روستاهایی که پیش از این از شهر فاصله داشتند، اکنون به نظر می‌رسد به‌گونه ای با شهر پیوند خورده‌اند و‌گاه حتی خود تبدیل به شهر شده‌اند. نمونه این موضوع، «موچش» از توابع کامیاران است که قلعه ای تاریخی را در دل خود جا داده است، اما به نظر می‌رسد میزبانی مناسب برای ساکنان این منطقه نبوده است.

به گزارش بارانی خبر، قلعه موچش اثری با قدمت ۷هزارسال است که بیش از ۱۵۰خانوار در اطراف آن زندگی می‌کنند؛ شهروندانی که به دلیل وضع مالی نامناسب مجبور به سکونت در محدوده این اثر تاریخی و ملی هستند، بدون اینکه از خدمات شهری یا فعالیت‌های عمرانی بهره‌ای ببرند. به هرحال این وضع سبب شده است که ساکنان این بافت تاریخی، حال و روز خوبی نداشته باشند و در معرض خطر قرارگیرند.
از تاریخچه پیدایش موچش اطلاعات چندانی در دست نیست و امروز تنها نمادی که از قدمت هزاران ساله این شهر باقی مانده، قلعه ای است که روی تپه‌ای از خاک قرار دارد و آن را (قه لا= قلعه) می‌نامند. خانه‌های روستای قدیمی موچش، دایره‌وار در اطراف این قلعه قرار گرفته‌اند و جزو بافت فرسوده و قدیمی این شهر به حساب می‌آیند.
کامیاران از ۲بخش مرکزی و موچش تشکیل شده است که موچش در فاصله حدود ۵۰کیلومتری کامیاران واقع شده است. برای نام این قلعه نیز حکایت‌های بسیاری وجود دارد و هرکسی برای این نام روایتی جداگانه دارد.

قلعه‌ای با قدمت هزاران ساله
 یک تاریخ‌شناس کردستانی با اشاره به سکونت طایفه‌ای از زرتشتیان دراین قلعه تاریخی، می‌گوید: بافت قدیمی روستای موچش که تاکنون هم دست نخورده باقی مانده، شامل خانه‌هایی در سمت جنوب و جنوب غربی قلعه به سمت خود قلعه است.
«عطا‌الله‌ساعدموچشی» می‌افزاید: هسته اولیه پیدایش روستای قبلی و اکنون دیگر شهر موچش، قلعه تاریخی وسط‌آبادی است که در بررسی‌های به عمل آمده باستان شناسان، جزو نخستین سکونتگاه‌های بشری محسوب می‌شود.

وجه تسمیه موچش
ساعد موچشی درباره وجه تسمیه موچش نیز اظهارمی کند: موچش معرب کلمه «موژه ژ» به معنای «راه باریک» است و وجه تسمیه آن شاید ازهمین معنای راه‌های باریک گرفته شده باشد.
ساعدموچشی اظهارمی کند: از آنجا که موچش درمیان دشت گسترده ای به همین نام قرار گرفته است و این دشت ازنظر وسعت دومین دشت وسیع و‌آباد این شهرستان بعد از دشت کامیاران محسوب می‌شود، امکان ایجاد راه‌های مختلف درآن وجود داشته که البته این معنا، کمی دور از ذهن است.
وی قلعه موچش را نشانه ای برای یافتن معنا و وجه تسمیه نام موچش می‌داند و می‌گوید: البته برای واژه موچش معانی زیادی نقل شده است.

مسئولان به فکر باشند
یکی از ساکنان بافت فرسوده در محدوده قلعه موچش نیز اظهارمی‌کند: خارج شدن خانه‌ها از دل قلعه و اسکان آنها در دامنه‌های شرقی این تپه و قلعه، به سال‌ها قبل بازمی گردد که فردی به نام «میرزا حبیب» برای نخستین بار دست به این اقدام زد.
«مظفر ساعدموچشی» که از سالخوردگان موچش است، ادامه می‌دهد: بقیه مردم هم بعد از او، دست به این اقدام زدند و این‌گونه ساختمان‌های مسکونی از دل قلعه بیرون آمد و در اطراف آن پراکنده شد.
وی می‌افزاید: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به روستاییان قطعه‌هایی زمین در روستا داده شد که کشت‌های سنتی درآن رواج یافت.
ساعدموچشی می‌گوید: با اجرای طرح هادی خیابان‌هایی در داخل این دومجموعه، یعنی شهرک موچش در قالب بافت جدید و روستای قدیمی در قالب بافت قدیم موچش ایجاد شد و به تدریج با استقرار شهرداری و بخشداری، موچش تبدیل به شهر شد.

خطر در کمین ساکنان
این شهروند درباره مشکلات این قسمت از بافت تاریخی موچش نیز با اشاره به زندگی کردن تعداد زیادی از مردم در بافت فرسوده اطراف قلعه اظهارمی کند: از آنجا که این منطقه یک ناحیه تاریخی محسوب می‌شود، این قسمت از موچش معلوم نیست روستاست یا شهر، چراکه خدمات مناسبی به ما ارائه نمی‌شود و گاهی اوقات با مشکلات فراوان و ناخوشایندی روبه‌رو می‌شویم.
ساعدموچشی همچنین با اشاره به کم بضاعتی مردم ساکن در بافت فرسوده محدوده قلعه تاریخی موچش می‌افزاید: اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به ما اجازه هیچ فعالیتی را در خانه‌های خودمان نمی‌دهد و با توجه به وضع نامناسب و کاملا فرسوده خانه‌ها، هرلحظه امکان بروز حادثه ناگوار برای خود و فرزندانمان وجود دارد.
 موچشی عنوان می‌کند: می‌دانیم این بافت ارزش تاریخی دارد، اما به نظر شما مسئولان استانی و شهرستانی نباید بیشتر به فکر تأمین ایمنی ساکنان این خانه‌ها باشند؟
ساعدموچشی اضافه می‌کند: به هرحال باید تمهیدهای مناسبی دراین زمینه اندیشیده شود تا علاوه بر توجه به این بافت تاریخی، مشکل مردم نیز رفع شود.

قلعه موچش؛ جزو آثار ملی
عضو شورای اسلامی شهرموچش نیز درباره قلعه تاریخی و بافت قدیم این شهر می‌گوید: تپه قلعه‌گاه موچش مربوط به دوره ایلخانی است و روستای قلعه‌گاه نیز در موچش واقع شده است.
«اقبال ساعدموچشی» ادامه می‌دهد: این اثر در مهر ۱۳۸۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی کشور   به ثبت رسیده است.وی با بیان اینکه این بافت با قدمتی درحدود ۷هزار سال، ثبت تاریخی شده است و شناسنامه این شهر و حتی کردستان محسوب می‌شود، از کم مهری مسئولان نسبت به این موضوع ابراز تأسف می‌کند.
این عضو شورای اسلامی شهرموچش می‌افزاید: با توجه به اینکه این بافت جزو میراث فرهنگی و تاریخی به حساب می‌آید، شورای شهر و شهرداری موچش اجازه ندارند هیچ خدمات شهری را به ساکنان این قسمت از موچش ارائه کنند.

سکونت بیش از ۱۵۰خانوار در قلعه تاریخی
عضو شورای اسلامی شهرموچش همچنین به سکونت بیش از ۱۵۰خانوار در بافت فرسوده و قدیمی این شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: زندگی برخی از خانواده‌های موچشی دراین بافت‌های قدیمی خطرهای بسیاری را برای آنان به همراه دارد و باید برای این موضوع چاره‌اندیشی کرد.
ساعد موچشی ادامه می‌دهد: ساکنان این بافت تاریخی برای سکونت در مکان‌های دیگر، تمکن مالی ندارند.
وی عنوان می‌کند: با توجه به فرسودگی این بافت‌ها، برای جلوگیری از بروز هرگونه خسارت جانی احتمالی، نیازمند اختصاص اعتباراتی برای ساماندهی این محله ازسوی مسئولان مربوط هستیم.
ساعد موچشی با درخواست از مسئولان استانی، شهرستانی و حتی کشوری می‌گوید: با توجه به سکونت تعداد زیادی از مردم دراین بافت‌ها و احتمال وقوع ناگهانی هرحادثه طبیعی دراین شهر، باید دراسرع وقت اقدام‌هایی جدی دراین بافت تاریخی و فرسوده صوت گیرد، به‌گونه ای که هم تاریخی بودن آن حفظ شود و هم از هرگونه خسارات جانی جلوگیری شود.

ممانعت میراث فرهنگی از اقدام شهرداری
شهردار موچش نیز با قدردانی از مسئولان استانی و شهرستانی برای ارائه خدمات ویژه به موچش، درباره بافت قدیمی این شهر می‌گوید: در بخش تاریخی موچش که یک چهارم از کل وسعت این شهر را دربر می‌گیرد و بیش از ۱۰۰ تا ۱۵۰ خانوار در این بافت و حواشی آن سکونت دارند، چند مشکل جدی و نیازمند رسیدگی فوری وجود دارد.
«هوشنگ ساعدموچشی» با اشاره به ارائه نشدن خدمات شهری ازسوی شهرداری موچش به ساکنان این بافت، اظهارمی کند: اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به دلیل تاریخی بودن این بافت، برای فعالیت‌های خدمت‌رسانی شهرداری موچش محدودیت‌هایی ایجاد کرده است. این موضوع درحالی است که منازل این منطقه ایمنی مناسبی برای سکونت شهروندان ندارند.
وی ادامه می‌دهد: این بافت ۲ قسمت حادثه خیز دارد که شامل رودخانه وسط این بافت و همچنین قسمت تاریخی و قلعه موچش با قدمت تاریخی زیاد است. به همین دلیل نیز تاکنون نامه نگاری‌های بسیاری دراین زمینه صورت گرفته است.
شهردار موچش عنوان می‌کند: اگر هرگونه حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل دراین ناحیه به وقوع بپیوندد، قطعا خسارات بسیاری به همراه دارد. پس باید هرچه زودتر فکری به حال این مشکلات کرد تا شاهد وقوع حوادث ناگوار برای شهروندان و خانه‌های آنان نباشیم.
 ساعدموچشی ادامه می‌دهد: البته هرگونه اقدامی دراین ناحیه باید با رعایت کامل اصول حفظ آثار تاریخی این قلعه که جزو میراث و تاریخ موچش و حتی کامیاران و کردستان است، انجام شود.

شما هم نظر خود را در مورد این مطلب در قسمت نظرات بنویسد بعد از تائید مدیر منتشر خواهد شد