نوروز۱۴۰۲ در سفر به استان زیبای کردستان و در میان گشت و گذارهای نوروزی خود بد نیست به شهرستان دیواندره هم سری بزنید و از غار اسرار آمیز کرفتو، میراث کهنی که در دل کوههای این استان قرار گرفته و سرشار از شگفتی است هم بازدید کنید.

ویژگی‌های غار

غار آهکی کرفتو تا دوران سوم زمین‌شناسی یعنی مزوزوئیک، در زیر آب قرار داشته و در اواخر این دوران از آب خارج شده است. از درون این غار، کتیبه‌ای به خط یونانی به دست آمده است که نشان می‌دهد احتمالا کرفتو مدتی مورد سکونت سلوکیان بوده است.

غار کرفتو در چهار طبقه شامل ۲ بخش طبیعی و دست کند است که در دوران دوم زمین شناسی شکل گرفته و از نوع غارهای آهکی است که بخش طبیعی آن دالانی به طول ۷۵۰ متر دارد.
قسمت جلویی غار که محل سکونت انسان و قدمتی بیش از سه هزار سال دارد شامل هفت اتاق و ۹ راهرو در چهار طبقه است که رمز و راز این غار را ۲ چندان می‌کند.

دهانه ورودی غار کرفتو در ارتفاع ۲۰ تا ۲۵ متری از دامنه کوه قرار دارد که در گذشته پلکانی برای دسترسی به آن وجود نداشت؛ اما اکنون با کمک ۱۸۰ پله می‌توانید به‌راحتی از آن بالا بروید.

این غار دارای تالارهایی با ارتفاع بالا، مسیرهای پرپیچ‌وخم، دالان‌ها و دهانه‌های متعددی است که به یکدیگر راه دارند و تاکنون کسی قادر به شناسایی تمامی این مسیرها و تهیه نقشه کامل از آن نبوده است.

در قسمت جلوی غار کرفتو چهار طبقه معماری صخره‌ای و دستکند زیبا وجود دارد، در هر طبقه اتاق‌هایی تودرتو و نورگیرهایی به‌سمت بیرون غار دیده می شود، طبقه چهارم غار بهترین دید را به کوه مقابل دارد که به گفته مردمان محلی، دارای شکلی شبیه به سه دختر و یک مرد خیاط است

غار کرفتو کجاست؟

غار کرفتو در تقسیمات کشوری در شهرستان دیواندره از استان کردستان قرار گرفته است. بهترین مسیر و راه دسترسی به غار کرفتو از شهرهای دیواندره، سقز و تکاب است. فاصله شهرهای اطراف و مهم کشور با شهر دیواندره به شرح زیر است. فاصله دیواندره تا غار کرفتو نیز ۶۰ کیلومتر است.

شهرستان دیواندره یکی از ۱۰ شهرستان استان کردستان است. مرکز این شهرستان، شهر دیواندره است که جاده بزرگراهی شمال غرب به جنوب غرب کشور از آن عبور می کند. فاصله شهر دیواندره تا سنندج مرکز استان کردستان ۹۴ کیلومتر و با شهر سقز دومین شهر بزرگ کردستان نیز ۹۲ کیلومتر است. دیواندره از سمتی دیگر با شهر بیجار همسایه است که فاصله آن تا این شهر ۶۰ کیلومتر است.

فاصله دیواندره تا سنندج ۹۴ کیلومتر

فاصله دیواندره تا سقز ۹۲ کیلومتر

فاصله دیواندره تا بیجار ۶۰ کیلومتر

فاصله دیواندره تا تهران ۵۰۸ کیلومتر

فاصله دیواندره تا کرمانشاه ۲۳۲ کیلومتر

فاصله دیواندره تا همدان ۲۱۹ کیلومتر

پناهگاهی امن

غار کرفتو در گذشته مأمن و پناهگاه مردم در هنگام حمله اقوام مختلف بوده است و به همین دلیل در میان مردمان محلی منطقه، با نام غار قلعه کرفتو یا “قه لای که رفتو” شناخته می‌شود.

برخی معتقدند که واژه کرفتو در اصل “گرفتو” بوده است که در زبان کردی به معنی گرفته شده و فتح شده است، هرچند این غار دوره‌ای در اثر یورش و تهاجم آسیب‌دیده و پس از یک جنگ خونین فتح شده است، بسیاری بعید می‌دانند که نام محل در اثر این فتح و پیروزی باشد.

زمستان گرم و تابستان سرد

موقعیت غارکرفتو به گونه‌ای است که به طور کلی بادگیر نبوده و در زمستان دامنه جنوبی را نمی‌پوشاند، در حالی که ۵۰۰ متر دورتر و در جنوب شرق، غار بادگیر بوده و برف آن را کاملا می پوشاند، به همین دلیل در زمستان ها و هنگام سرما درون غار گرم و در تابستان به لحاظ کوران باد غار خنک است.

غار کرفتو در سال ۱۸۱۸ میلادی توسط سر رابرت کرپورتر بازدید و کتیبه آن خوانده شد، در سال ۱۸۳۸ میلادی هنری اولینسون از غار بازدید کرد و آنچه را که به وسیله کرپورتر از کتیبه خوانده شده بود، اصلاح کرد.

در سال ۱۹۶۳، سر اورل اشتین همراه با دستیار هنری اش ایوب خان نقشه اتاق های حجاری شده، راهروها و دهلیزهای طبیعی را تهیه کردند که البته اکنون با توجه به این که خاکبرداری و پاک سازی راهروها و دهلیزها به طور کامل انجام گرفته، نقشه اشتین کامل نیست.

این غار اسرار آمیز و پر از رمز و راز و شگفتی در ۲۰ بهمن‌ماه سال ۱۳۱۸ با شماره ۳۳۰ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است و هم اکنون نیز در مسیر ثبت جهان شدن قرار دارد.

غار کرفتو در طول ایام سال پذیرای مسافران و گردشگران زیادی از نقاط مختلف کشور و جهان است و امسال نیز در نورو ز۱۴۰۲ آماده میزباین از مسافران و گردشگران است و قطعا می تواند گزینه بسیار خوبی برای علاقمندان به مکان های تاریخی و دیدنی باشد

پیدایش غار کرفتو

با توجه به پژوهش های به عمل آمده، در دوران میان زیستی کرفتو در زیر آب بوده و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده و غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی بوده که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده است.

طول غار حدود ۷۵۰ متر است و راه های فرعی متعددی از آن منشعب می شود. غار ۴ طبقه دارد و حجاران هنرمند، به زیبایی فضاهایی را در مدخل های غار تراشیده و اتاق ها، راهرو و دالان های متعددی را به وجود آورده اند.

این غار در سال ۱۳۷۹ گمانه زنی شد و با بررسی های باستان شناختی در محوطه بیرون و داخل غار آثاری از دوران های مختلف به دست آمد که تراشه ای سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می تواند نشانه ای از استفاده انسان ها در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد.

همچنین نمونه سفال ها و اشیای به دست آمده، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی یعنی سده های ششم تا هشتم هجری قمری مسجل می سازد.

محتصات غار کرفتو دیواندره

این غار از لحاظ بافت ساختمانی بی نظیر است به گونه ای که ارتفاع دهانه ورودی غار از سر تپه به بیش از ۲۵ متر می رسد که در گذشته راهی بس دشوار و مشکل برای ورود به درون آن بوده ولی در طول ۱۰ سال گذشته و به وسیله چوب و آهن پلکان هایی برای ورود به آن طراحی و نصب شده و در کنار این مهم روی دیوار تعدادی از اطاق های طبقات غار و راهروهای عبوری آنها نقوشی به صورت خلاصه شده از جانوران و گیاهان وجود دارد.

زیباترین بخش معماری غار، طبقه سوم آن است که علاوه بر دقت در تراشیدن و کندن اتاق ها، فرم خاص سقف ها به شیوه کمانی و ایجاد درگاه ها و پله های آستانه آن در پنجره ها و نورگیرهای اتاق ها از نظر تزئینات به کار رفته از اهمیت خاصی برخوردار است.

روی سر در ورودی یکی از اطاق های طبقه سوم این غار کتبه ای یونانی وجود دارد و جمله «این خانه هراکلس است، هر کس در آن وارد شود در امان است» سر در آن حک شده که وجود این کتیبه سبب شده تا تعدادی بر این عقیده باشند که احتمالا این غار مدتی به صورت موقت مورد سکونت سلوکیان قرار گرفته است.

ستون فقرات غار قریب به ۷۵۰ متر طول دارد که در این مسیر پر پیچ و خم دهانه ها و دالان های گوناگونی منشعب می شود و به همین دلیل تاکنون کسی قادر به شناسایی تمامی این مسیرها و تهیه نقشه کامل از آن نبوده است.

موقعیت غار به گونه ای است که به طور کلی بادگیر نبوده و در زمستان دامنه جنوبی را نمی پوشاند، در حالی که ۵۰۰ متر دورتر و در جنوب شرق، غار بادگیر بوده و برف آن را کاملا می پوشاند. به همین دلیل است که در زمستان ها و هنگام سرما درون غار گرم و در تابستان به لحاظ کوران باد غار خنک است.

غار کرفتو در سال ۱۸۱۸ میلادی توسط سر رابرت کرپورتر بازدید و کتیبه آن خوانده شد. در سال ۱۸۳۸ میلادی هنری اولینسون از غار بازدید کرد و آنچه را که به وسیله کرپورتر از کتیبه خوانده شده بود، اصلاح کرد.

در سال ۱۹۶۳، سر اورل اشتین همراه با دستیار هنری اش ایوب خان نقشه اتاق های حجاری شده، راهروها و دهلیزهای طبیعی را تهیه کردند که البته اکنون با توجه به این که خاکبرداری و پاک سازی راهروها و دهلیزها به طور کامل انجام گرفته، نقشه اشتین کامل نیست.

غار کرفتو بزرگترین غار باستانی ایران است که بخش هایی از آن دست کن است. این غار محصول مشترک انسان و طبیعت است و یکی از غارهای صخره ای دیدنی و منحصر به فرد است.

این غار در ارتفاعی بیش از ۱۰۰ متر از سطح زمین قرار دارد که برای رسیدن به آن باید بیش از ۱۸۰ پله را طی کرد. دالان طبیعی غار بیش از ۶۰۰ متر است که ارتفاع سقف آن از یک تا ۱۲ متر متفاوت است.

بر دیواره عمودی طبقات مختلف غار آثار متعددی از گوزن مارال، سوارکار با اسب، حیواناتی ناشناس و غیره وجود دارد که به سختی قابل مشاهده اند.

در میان نقش های قابل مشاهده، نقش های گوزن های مارال که تعداد آنها در طبقه دوم به چهار مورد می رسد از همه قدیمی ترند.

این روزها غارکرفتو میزبان خیل عظیمی از مسافران و مهمانان نوروزی است که هر چند جاده دسترسی به آن تا حدودی مناسب نیست ولی کرفتو با آغوش باز آماده پذیرایی از مسافران و مهمانانی است که رنج سفر را در میان پیج و خم های جاده دسترسی به آن قبول می کنند.

سفر به غار کرفتو جاذبه شگفت انگیز کردستان

شما هم نظر خود را در مورد این مطلب در قسمت نظرات بنویسد بعد از تائید مدیر منتشر خواهد شد