بارانی خبر – هنرمندی که از کودکی با دنیای رنگ‌ها و خطوط آشنا شد، امروز یکی از چهره‌های برجسته و پرشور در عرصه نقاشی است. او که با تشویق‌های پدرش از سن ۹ سالگی قدم به دنیای هنر گذاشت، راه طولانی و پرماجرایی را پیموده است. از کلاس‌های نقاشی تا فراگیری تکنیک‌های مختلف نقاشی به‌ویژه آبرنگ، هر مرحله از زندگی سمیه خانی سرشار از یادگیری و رشد هنری بوده است.

اما آنچه سمیه خانی را از دیگران متمایز می‌کند، علاقه ویژه‌اش به آموزش نقاشی به کودکان است. او با شور و شوق خاصی به تدریس می‌پردازد و معتقد است که نقاشی برای کودکان نه تنها یک هنر، بلکه ابزاری برای بیان احساسات و خلاقیت بی‌پایان آن‌هاست. در گالری کوچک شخصی‌اش، او با صمیمیت و دلسوزی به هنرجویان کوچک خود آموزش می‌دهد و تلاش می‌کند تا هر کودک بتواند دنیای درونی خود را از طریق هنر به نمایش بگذارد. کلاس های تابستانه او در همان روزهای اول ثبت نام تکمیل ظرفیت می شود و شور و شوق کم نظیری در کلاس های این مربی نقاشی برپاست.

در این مصاحبه، با سمیه خانی معلم جوانی که در مدارس ابتدایی دیواندره در حال تدریس است و یک گالری شخصی برای آموزش به هنرآموزان دارد درباره مسیر هنری‌اش، تجربیاتش در تدریس و الهامات او بیشتر آشنا می‌شویم. همراه ما باشید تا از داستان‌ها و نگاه عمیق این هنرمند بهره‌مند شویم.

نقاشی؛ هنر بدون مرز

چگونه و از چه زمانی شروع به نقاشی کردن کردی؟

از کودکی، زمانی که ۹ سال داشتم، با کشیدن نقاشی‌های ساده در خانه مورد تشویق پدرم قرار می‌گرفتم. شاید انگیزه و هیجان برای طراحی و نقاشی از همانجا شروع شد و از همان سن کلاس‌های نقاشی را آغاز کردم.

 چه کسانی یا چه چیزهایی بیشترین تأثیر را در سبک و تکنیک شما داشته‌اند؟

من همچنان در حال یادگیری از استادان مختلف هستم و راه درازی در پیش دارم تا به سبکی که مختص خودم باشد، برسم. استاد احمدی عزیز در ارومیه، که در دوران دانشجویی مرتب در کلاس‌هایشان شرکت داشتم، بیشترین تأثیر را بر من داشتند. تکنیک آبرنگ با حرکت آب و رنگ، بیشتر از هر تکنیک دیگری مرا مجذوب خود کرده است و به طور خودآموز آن را فراگرفته‌ام، هرچند اکثر تکنیک‌ها را کار می‌کنم.

دوران دانشجویی دورانی طلایی برای یادگیری نقاشی بود. ارومیه شهری پر از استادان عالی بود و فرصت خوبی برای یادگیری برای من فراهم کرد. هرچند از همان دوران آموزش دادن را نیز شروع کردم و کلاس‌های آزاد طراحی و نقاشی برای هم دانشگاهی‌هایم برگزار می‌کردم.

سمیه خانی هنرمند دیواندره ای

 چگونه سبک خود را توصیف می‌کنید؟

من هنوز در حال تجربه کردن هستم و تعیین سبک خود کار راحتی نیست. دنیای نقاشی بی‌حد و مرز است و برای نقاش بودن نیز هیچ محدودیتی وجود ندارد. من نیز کمی زیادخواه و تنوع‌طلب هستم و همه تکنیک‌ها را کار می‌کنم که این کار را برای تمرکز بر روی یک سبک کمی سخت‌تر کرده است.

 چه تکنیک‌ها و ابزارهایی را بیشتر از همه در نقاشی‌های خود استفاده می‌کنید؟

من با طراحی و سیاه قلم نقاشی را به صورت حرفه‌ای آغاز کردم. بعدتر رنگ روغن، آبرنگ و اکریلیک را نیز تجربه کردم. از میان این‌ها، آبرنگ حالت روحی و تکنیکی آزادتر است و شاید اگر مجبور به انتخاب یک تکنیک باشم، آبرنگ را انتخاب کنم.

دودلینگ راهی برای رهایی از دردهایم

 فرآیند خلق یک نقاشی برای شما چگونه است؟ از ابتدا تا پایان چگونه کار می‌کنید؟

روح نقاش در نقاشی‌هایش نهفته است و دلیل جذابیت نقاشی برای من این است که هیچ باید و نباید و قانونی در آن وجود ندارد. در هر دوره از زندگی جذب موضوعات مختلفی می‌شوم. گاهی یک کار را فقط برای به چالش کشیدن خود شروع می‌کنم و گاه نیز سبک‌هایی مثل دودلینگ فقط برای رهایی از دردهایم بدون هیچ پلان قبلی خواهد بود.

 چه چیزی شما را به تدریس نقاشی علاقه‌مند کرد؟

من در دبیرستان رشته تجربی و بعدتر پرستاری علوم پزشکی ارومیه قبول شدم، اما بعد از یک ترم تحصیل به این نتیجه رسیدم که نمی‌توانم نقاشی را ادامه دهم. پس از انصراف از دانشگاه علوم پزشکی، در دانشگاه فرهنگیان ارومیه کارشناسی را گذراندم.

فضای آزاد و امکانات عالی این شهر به من فرصت پیشرفت داد. وقتی در کتابخانه مشغول نقاشی بودم، عده‌ای از دانشجویان پیشنهاد دادند برایشان کلاس‌های طراحی برگزار کنم و تدریس طراحی من از همان سال اول دانشجویی شروع شد.

 چگونه برنامه‌های آموزشی خود را تنظیم و طراحی می‌کنید؟

مهمترین اصل در تدریس صمیمیت و ارتباط با هنرجوهاست. برای شناخت بیشتر آنها، چون دنیای هنری آنها با هم متفاوت است. قبول دارم که طراحی بسیار مهم است، اما از نظر من گاهی هنرجوهایی وجود دارند که برای شروع و جذب شدن به دنیای نقاشی باید با رنگ شروع کنند، در هر تکنیکی که دوست دارند. قرار نیست هر نقاش خوبی حتماً طراح عالی باشد.

 با چه چالش‌هایی در آموزش نقاشی مواجه شده‌اید و چگونه آنها را برطرف می‌کنید؟

شروع یکی از رشته‌های هنری مثل موسیقی، سفالگری یا نقاشی از کودکی درست مانند یک رشته ورزشی لازم است. اما گاهی والدینی را دیده‌ام که به هنرجویانشان اصرار دارند نقاشی را ادامه دهند در حالی که هنرجو هیچ علاقه‌ای ندارد. من ترجیح می‌دهم والدین این بچه‌ها هنرجویم باشند تا خود بچه‌ها.

سمیه خانی هنرمند دیواندره ای

پرتره های افراد پیر برام جذاب هستند

 از کجا الهام می‌گیرید؟ آیا موضوعات خاصی وجود دارند که بیشتر به آنها علاقه‌مند باشید؟

جذاب‌ترین موضوع برای من در نقاشی پرتره‌های افراد پیر است، آن هم با تکنیک آبرنگ که از نظر خیلی‌ها سخت‌ترین کار ممکن است. کنترل آب و رنگ، اما صرف کردن این زمان برای به تصویر کشیدن چین و چروک‌ها بسیار لذت‌بخش است.

 آیا تجربه‌های شخصی شما نقش مهمی در هنر و نقاشی‌هایتان دارند؟

بله، وقتی مشغول نقاشی هستم نه گذر زمان را حس می‌کنم و نه می‌توانم به چیزی فکر کنم و این برای من یک موهبت بزرگ است.

 تاکنون در چه نمایشگاه‌ها و رویدادهایی شرکت کرده‌اید؟

از زمان دبیرستان تا کنون در نمایشگاه‌های گروهی شرکت کرده‌ام. از جمله نمایشگاه تنالیته در ارومیه، نمایشگاه گروهی در استانبول، نمایشگاه دهمین سالگرد انجمن جهانی آبرنگ و چندین نمایشگاه گروهی در شهرستان دیواندره. تابستان گذشته نیز اولین نمایشگاه گروهی با هنرجویانم را برگزار کردیم و برای اولین بار آثار نقاشی کودک هم به نمایش گذاشته شد.

 اثر هنرمند مانند فرزند اوست

کدام یک از آثار خود را بیشتر از بقیه دوست دارید و چرا؟

برای هر هنرمندی آثارش مثل فرزندانش است و انتخاب یکی از آنها کار راحتی نیست.

 هنر شما چگونه با فرهنگ و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنید ارتباط دارد؟

دنیای هنر، اقیانوسی بی‌انتها و بدون بایدها و نبایدهاست در حالی که فرهنگ، بایدها و نبایدهای زیادی دارد. هنر جای مناسبی برای انسان‌های جسور، به خصوص زنان و دختران جامعه امروز است.

سمیه خانی هنرمند دیواندره ای

 چه اهداف و برنامه‌هایی برای آینده هنری و حرفه‌ای خود دارید؟

هیچگاه دست از یادگیری نخواهم کشید و از خدا می‌خواهم هیچگاه حس غرور و کامل بودن به من ندهد، چون بزرگترین آسیب دقیقاً در همین زمان به هنرمندان می‌رسد. شاید اگر عمری باقی بود، بهترین آثار خود را در پیری خلق کنم. در آموزش نیز هیچگاه طمع نداشته باشم و افتخار کنم به بهتر بودن هنرجویانم نسبت به خودم.

از پاییز امسال هم کارشناسی ارشد هنر را آغاز خواهم کرد، چون اعتقاد دارم تحصیلات آکادمیک مکمل درک و سواد هنری ما خواهد بود. بعد از ارتقای بیشتر خود، برنامه دارم که وارد حیطه آموزش مجازی شوم.

 چه توصیه‌ای برای هنرجویان تازه‌کار دارید که می‌خواهند راه شما را دنبال کنند؟

صبر و تمرین، تنها راز بهترین بودن در این مهارت است. زود ناامید نشوند و نقاشی‌های خود را در وسط کار رها نکنند، همه کارها را به پایان برساند.

مصاحبه / هیوا محمدپور