شهرستان دیواندره دارای ۱۸۵ روستا در ۳بخش است. در بخش سارال روستاهای بزرگ، نزدیک به هم و سرسبزی وجود دارد. یکی از روستاهای سارال «برده سپی» با ۱۰۰ سال قدمت است که به علت وجود سنگ‌های سفید این اسم بر آن گذاشته شده است. روستا دارای ۳۸ خانوار و ۱۵۵ نفر جمعیت است که در گذشته‎ای نه چندان دور ۸۰ خانوار و جمعیت نزدیک به ۳۰۰ نفر در آن زندگی می‎کردند.
این روستا در فاصله ۵۰ کیلومتری شهر دیواندره و درفاصله ۱۱۰ کیلومتری سنندج مرکز استان قرار دارد. حدود ۱۲ کیلومتر از ورودی آن جاده خاکی است که سال گذشته بخشی از آن بازسازی شد، اما هنوز هم عبور و مرور از آن بسیار سخت و در فصل بارندگی عبور وسایل نقلیه از بخشی از این جاده امکان‌پذیر نیست.
کوه‌های صافایی، شوته و برده سپی از دیدنی‌های روستا هستند که در بهار گردشگران زیادی را به این منطقه می‌کشاند و این افراد به جمع‌آوری گیاهان خوراکی و دارویی می‌پردازند.
چشمه مشهوری به نام چشمه «کانی سولن و هلیتر» نیز در این روستاوجود دارد که چهار فصل سال آب آن بسیار خنک است.

ارتباط صمیمانه مردم
برده سپی در همسایگی روستاهای زردک، گاو آهنتو، گیزمل، تازه‌آباد دوله‌رش، ذلکه و افراسیاب قرار دارد. روستاهای ذکر شده در بخش سارال دیواندره و بخش حسین‌آباد سنندج قرار دارند. مردم این روستاها با هم ارتباط خوبی دارند و معمولا با سنت ازدواج، با هم فامیل می‌شوند و ارتباط مستحکم‌تری پیدا می‌کنند. یکی دیگر از مراودات و ارتباط‌ها که در فصول پاییز و زمستان وجود دارد و بعضا به بهانه مهمانی‌ها و سرکشی‌های فامیلی رخ می‌دهد، بازی‌های محلی مثل جوراب‌بازی روستایی است.

رونق دامداری
مراتع بسیار غنی و با وسعت زیاد سبب شده است  دامداری در این روستا از رونق خاصی برخوردار باشد. حتی افرادی هم هستند که دام‌هایشان از جاهای دیگری می‌آیند و در آن مراتع چرا و دامداری می‌کنند و در فصل سرما به منطقه خود بر می‌گردند.گیاهان خوراکی و دارویی زیادی از جمله کنگر، قازیاخه، ریواس، گیلاخه، کاشمه، منه یا بنا، گوزروان، گیاه گل کویا آبی، هزوه، شاطره، ریواس و قارچ در کوه‌های روستای برده سپی وجود دارد که هم منبع درآمدی برای روستاییان و هم عاملی برای جذب گردشگران است.

آمار طلاق در روستا پایین است
زنان «برده سپی» علاوه بر کار در دامداری و خانه‌داری، به قالی‌بافی هم مشغول هستند. به دلیل دوری این روستا از شهر و نبود امکانات مناسب آموزشی، وضعیت تحصیلی در این روستا خوب و نتیجه‌بخش نیست.
پایبندی و علاقه دختران این منطقه به زندگی سبب شده تا در این روستا ازدواج زیاد و طلاق به ندرت دیده شود و از آسیب نوظهور «اعتیاد روستایی» در این روستا نیز خبری نیست.

سرگرمی مردم و غذاهای محلی
بازی‌های بومی و سنتی جزو سرگرمی‌های این روستا است، مردم در فصل تابستان به دلیل کار کردن وقت خالی زیادی ندارند، اما در زمستان هر شب در خانه‌ها دور هم جمع می‌شوند و به جوراب بازی می‌پردازند. اما جوانان از نبود فضای ورزشی رنج می‎برند و جایی برای ورزش کردن ندارند.
اگر بخواهیم گذری بر غذاهای محلی روستای برده‌سپی داشته باشیم نباید خورش گیلاخه، نان کلانه و دوغ، شلمین و دوخوا را از یاد ببریم. این غذاها در کردستان طرفداران زیادی دارد. با توجه به وجود گیاهان تازه و خوش بو در این منطقه آنچه پخت می‌شود از طعم و لذت ویژه‌ای برخوردار است.با توجه به کوهستانی و سردسیر بودن برده‌سپی اکثر غذاهای سنتی در این روستا گرم است. گوشت و شیر تازه در کنار گیاهان تازه فقط یک سلیقه آشپزی می‌خواهد تا غذایی بی‌نظیر تقدیم گردشگران و مهمانان کند.

کارهای انجام شده
کمتر از سه سال است که دهیاری روستا فعال شده و در طول این دو سال اقداماتی به کمک بخشداری سارال انجام گرفته است که می‌توان به احداث پارک کودک، احداث جایگاه فضولات حیوانی، احداث جایگاه زباله و بهسازی معابر اشاره کرد.از ظرفیت‌‌های روستا می‌توان به پرورش ماهی و پرورش زنبور عسل اشاره کرد که هنوز در روستا جایگاه خود را پیدا نکرده است.

  مشکلات روستا
کمبود آب آشامیدنی، نبود خانه بهداشت، نبود طرح هادی، نبود ساختمان دهیاری و نبود فضاهای ورزشی و تفریحی از جمله مشکلاتی است که گریبان‌گیر این روستا شده است. مردم این روستا معمولا به شهر دیواندره یا سنندج مهاجرت می‌کنند و تعدادی هم فقط فصل کار کشاورزی به روستا برمی‌گردند. در گذشته مهاجرت به شهر بسیار زیاد بود اما مدتی است این روند کند شده و مردم با رفع مشکلات علاقه‌مند به زندگی در روستا هستند. در این روستا خبری از آنتن‌دهی تلفن همراه  و اینترنت مناسب نیست و تنها امکانات این روستا که دیگر در دورترین نقاط کشور هم وجود دارد برق ، تلفن و دکل صدا و سیماست.

گزارش از هیوا محمدپور

شما هم نظر خود را در مورد این مطلب در قسمت نظرات بنویسد بعد از تائید مدیر منتشر خواهد شد